قالی بافی در آذربایجان ریشه كهن دارد، تامین مواد اولیه و سهولت دستیابی به ضرورتهای این حرفه نسبت به سایر مناطق ایران بیشتر بوده و تبریز را نه تنها بازار فرش بلكه بازار مناسبی برای سایر تولیدات در قرون میانه ساخته بود.
تبریز از زمان هلاكوخان مغول از مراكز عمده تولید و دادوستد قالی بوده است. در زمان صفویان با ایجاد كارگاههای بزرگ قالی بافی، بافندگان طراز اول گردهم آمده به بافت نمونه های ارزنده ای دست یافتند.
تبریز، سال گذشته از سوی «شورای جهانی صنایع دستی» به عنوان «شهر جهانی بافت فرش» انتخاب شد با انتخاب این شهر نیز به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی، بستری مناسب فراهم شده که فرش دستباف تبریز به عنوان برندی اصیل در جای جای دنیا عرضه شود.
مسئولان ارشد استانی ، به رونق صنعت فرش استان در سال ۹۶، تاکید کرده و در جهت رونق تولید فرش در راستای اقتصاد مقاومتی و حضور فرش تبریز در خانه های تمام ایرانیان و حضور فعال در بازارهای جهانی اعلام کرده اند بر این اساس .این هدف باید در سه چهار سال آینده عملیاتی شود و جهت گیری همه اتحادیه ها، تشکل ها، و فعالان صنعت فرش استان باید به این سمت باشد.در حال حاضربیشاز ۵۰۰ هزار نفر در استان به این حرفه مشغول هستند اما حضور بیشتر دربازارهای داخلی و خارجی نیازمند استفاده از روشهای نوین در تولید فرش و جذب خریداران است. در یکی دو سال اخیر برخی تجار و بافندگان فرش در تبریز به روشهای نوینی در این زمینه دست زده اند. بافت فرش روی کوزه و سفال یکی از این روشها است که تنوعی قابل توجه در این حوزه محسوب میشود. فرشهایی که به این روش بافت و عرضه می شود در خارج از استان و کشور با استقبال زیادی مواجه شده است.


ظرافت بافت فرش روی کوزه و سفال
یکی از تولید کنندگان فرش روی کوزه و سفال به خبرنگار همشهری میگوید: حدود سه سال قبل یکی از تجار خوش نام تبریزی که در زمینه های مختلفی از جمله طلا و نقره و فرش فعال است ، به کارگاه تولیدی فرش ما آمد و پیشنهاد تولید فرش با چنین طرحی را داد البته قبلا این فرشها در شهرهای دیگرتولید شده اما سبک و روشی که این تاجر تبریزی پیشنهاد داد جذاب تر و مشتری پسند تر بود.
نادر قهرمانی ادامه می دهد: این روش باف تفرش بسیار سخت تر و پیچیده تر از بافت فرش به روش قدیمی است . هرچند که فرش روی دار قالی بافته شده و سپس بر روی کوزه یا سفال پیاده و نصب میشود اما نقشه واندازه فرش باید به گونه ای طراحی شود که بر روی قطعه سفالی کاملا همگون و متوازن باشد.
وی ادامه می دهد: این فرشها بر روی کوزه های سفالی همچنین پرنده های سفالی مانند قو بافته میشود و هرچه نقش سفال ظریفتر باشد، کار بافت فرش سختر است.
بازار مناسب فرش های طرح سفالی
یکی از تجار تبریزی که در زمینه بافت فرش بر روی سفال سرمایه گذاری کرده به خبرنگارهمشهری میگوید: این روش بافت بر روی سفال در زمانی ارائه شده که بازار فرش تبریز با رکود زیادی مواجه است. فرشهای تابلو هرچند مشتریان خاص خود را دارد اما فرشهای بافته شده بر روی سفال مشتریان بیشتری دارد. این فرشها جذاب بوده ومی توان آن را در هرگوشه از خانه قرار داد. برای نصب آن نیاز به سوراخ کردن دیوار و تابلو گرفتن نیست ،
مهدی شاکری ادامه می دهد: یکی دیگر از مزیتهای این نوع از فرشها قیمت تمام شده آن است . این فرشها ارزانتر از تابلو فرشهای موجود است. چون نخ ابریشم کمتری در آن بکار گرفته شده است.
وی اظهار میکند: زیبایی و تنوع در این دسته از فرشها بیشتر است اما با کمال تاسف استقبال شهروندان استانی و تبریزی از این نوع فرش کم است و اغلی تولیدات در شهرهای دیگر از جمله اصفهان ، بازار تجریش و خارج از کشوربه فروش می رسد. علت این موضوع عدم معرفی این فرش ها به شهروندان تبریزی است. شهروندانی که این فرشها را می بینند با تعجب از نحوه بافت آن سوال می کنند و برخی تصور می کنند این فرشها ماشینی یا پارچه ای هستند.
این فعال فرش عنوان می کند: در نمایشگاه های داخلی و خارجی استقبال زیادی از این تولیدات شده واز مسئولان استانی انتظار داریم برای رونق تولید و اشتغال زایی دراستان از این تولیدات حمایت کنند. آماده هستیم تا در تمام نمایشگاه های بین المللی که در تبریز برگزار میشود غرفه دایمی داشته باشیم به شرطی که هزینه ای پرداخت نکنیم و در عوض بافت فرش به صورت زنده در این غرفه ها اتفاق بیافتد.