طول عمر مفید ساختمانها در تبریز ۳۰ سال و بسیار  پائین  تر از عمر مفید استاندارد جهانی است.

تخریب ساختمانهایی با عمر ۳۰ سال حتی کمتر منظره ای آشنا اما تاسف بار در تبریز است. ساختمانهایی یک یا دو طبقه که با وجود ظاهری مناسب به دم تیغ لودرها سپرده می شود تا ساختمانی دیگر به جای آن بنا شود.قرار داشتن تبریز به ویژه شمال این شهر بر روی گسل زلزله موجب شده تا دغدغه فعالان مسکن برای احداث اصولی ساختمان در این شهر بیشتر باشد. با وجود اینکه در سالهای اخیر نظارت سازمان نظام مهندسی و شهرداری برای احداث  ساختمانهایی با اصول فنی و مهندسی منطبق بر استانداردهای پذیرفته شده بیشتر شده اما به نظر می رسد نگرانی های شهروندان از بی کیفیت بودن ساختمانها در این شهر تمامی ندارد.

ساختمانهای بی کیفیت در تبریز

  صابر طریحیان ، عضو هیت مدیره یک شرکت ساختمانی خصوصی به خبرنگار همشهری می گوید: اعمال روشهای بازدارنده و مقابله با ساخت و ساز غیر اصولی در تبریز همواره با مشکلاتی مانند درگیری میان ماموران شهرداری و شهروندان و ساخت و سازهای شبانه  بوده و علی رغم تلاش مسئولان در دهه های گذشته این ساخت و سازهای غیر اصولی در تبریز همواره وجود داشته است.

وی ادامه می دهد: بخش زیادی از ساکنان این خانه ها را کارگران و افراد بیکار و مهاجری تشکیل می دهند که از روستاها به تبریز آمده اند و خانه های غیر مقاومی را پنهان از چشم ماموران شهرداری احداث کرده اند. بروز حوادث ناخواسته در این سازه ها غیر محتمل نیست  وتاسف بار تر اینکه بخش قابل توجهی از این خانه ها نه در حاشیه تبریز بلکه در مرکز شهر حتی مناطق بالا شهری به علت فقر دانش مهندسی و تمایل به اتمام خانه با هزینه کم ساخته شده است.

وی تصریح می کند: خانه های که  در متراژ های کوچک بوده و مهندسان مجری هم در آنها حضور نداشته اند و برخی از  از مردم این مناطق اقدام به  اخذ پروانه ساختمانی نکرده و با اخذ ماده ۱۰۰ ساختمان خود را احداث کرده اند.

وی عنوان می کند:در یک تحقیق میدانی مشخص شده تعداد قابل توجهی از خانه های احداثی متعلق به ۴۰ سال پیش در تبریز حتی  بدون ستون های کناری آهنی و با دیوارهای حمالی احداث شده اند که نقش ستون را دارند و این دیواره ها چارچوب اصلی ساختمان را در خود جای داده که بسیار خطرناک است و تخریب برخی از این خانه ها حتی با ظاهری آراسته و نمای سنگی هم اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.

ضرورت به کار گیری ناظران فنی کاردان

رئیس نظام کاردانی ساختمان استان  می گوید: از نظر علمی مشکلی در حوزه ساخت و ساز استان نداریم  و قوانین خوبی در استان وجود دارد که گاه سختگیرانه تر از استانهای دیگر است اما در عمل اصول فنی رعایت نشده و نتیجه کار احداث ساختمانهای غیر مقاومی است که اکنون به معظلی برای تبریز مبدل شده و متاسفانه این روند در برخی مناطق همچنان ادامه دارد.

 کریم  علی محمدی ادامه می دهد: مسئولان فنی و مهندسان سفارشهایی به کارگران ساده داده و محل را ترک می کنند اما کارگران ساده نمی توانند این اصول علمی را در هنگام اجرا پیاده کنند و با یک اشتباه کوچک عمر ساختمان تا چند سال پائین می آید.بنابراین باید افرادی باشند تا نقش سر کارگر حرفه ای را در ساختمان ایفا کنند.

وی ادامه می دهد:  در صورتی که حضور کاردانهای فنی ساختمانی  در تمام مراحل ساخت و ساز اجباری شود می توان عمر ساختمانها را بالا برد وهزینه اجرای این طرح در مقابل نتایج بهینه ارتقای عمر ساختمان و جلوگیری از اتلاف منابع ملی بسیار کم است.

بی توجهی به اصول نگهداری ساختمان

رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان آذربایجان شرقی از دغدغه های این سازمان غیردولتی در پیشبرد ساخت و ساز فنی و اصولی  گفته و خاطر نشان می کند: سازمان نظام مهندسی ساختمان آذربایجان شرقی جزو سازمانهای فعال کشوری است که توانسته است در زمینه کنترل ساخت و سازهای غیر اصولی گامهای موثری بردارد و جزو سازمانهای پیش رو در این زمینه است اما باید توجه داشت که تضمین کیفیت سازه تنها به زمان احداث و رعایت اصول فنی در آن نیست.

 علی طوماری با اعلام اینکه طول عمر مفید ساختمان های استان از استاندارد جهانی پایین تر است ادامه می دهد:  این امر ناشی از نگهداری نکردن از ساختمان ها در دوران بهره برداری است باید توجه داشت که ساختمانها نیازمند رسیدگی مستمری هستند که علی رغم وجود هزینه ها موجب عمر بیشتر ساختمانها می شود.

وی با تاکید بر اینکه مهندسان ناظر بر روند ساخت و ساز نظارت جدی دارند ، ادامه می دهد: وظیفه مهندسان حضور مستمر و عهده دار شدن مسئولیت نحوه کارهای زیر بنایی در ساختمان بوده و ساختمانهایی که به تائید مهندسان ناظر می رسند از ضریب ایمنی بالایی برخوردار هستند.

نظارت جدی بر ساخت و ساز فنی و اصولی در تبریز

شهردار تبریز  از نظارت جدی در زمینه ساخت و ساز در تبریز  خبر داده و ادامه می دهد: توجه به ساخت و ساز فنی و اصولی در تبریز  به حدی بوده که در مقایسه با برخی استانهای کشور، وضعیت بهتری داریم اما  با توجه به وجود برخی ساختمانهای قدیمی  فاقد ایمنی تنها راه حل موجود بهسازی و مقاوم سازی ساختمانهای در احداث شده و سختگیری در مورد ساخت و سازهای جدید در عین هدایت ساخت و ساز به مناطق مناسب است.

ایرج شهین باهر ادامه می دهد:  نظارت  در حوزه ساخت و ساز بسیار جدی و بدون اغماض است و پیمانکاران بخش خصوصی نیز می دانند که باید در این زمینه از اصول فنی پیشرفته و دستگاه های به روز استفاده کنند و اگر پیمانکاری این ویژگیها را نداشته باشد از ادامه کار وی جلوگیری می شود.

وی عمر کم ساختمانهای استان و تبریز را تاسف برانگیز دانسته  وخاطر نشان می کند: اینکه افرادی  با ماده ۱۰۰ و با ارتکاب جرایم متعدد ساختمان خود را به اتمام برسانند بسیار محدود شده و مانند گذشته در این زمینه سهل انگار نمیشود و از شهروندان هم می خواهیم در هنگام خرید ساختمان به نبود خلافی در ساختمان و عدم اخذ ماده ۱۰۰ توجه کنند.