ملکان در جنوب شرق دریاچه ارومیه و در محل اتصال استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی قرار گرفته‌است. این شهر در ۱۵۰ کیلومتری جنوب تبریز واقع شده‌ و به سبب حاصل خیزی خاک و مساعد بودن اوضاع جوی و دسترسی آسان به آب‌های سطحی و زیرزمینی مرکز کشاورزی مهمی است که عمده محصولات آن غلات، میوه به ویژه انگور، صیفی جات و سیب زمینی است.
صنعت تبریز ، ملکان شهرستان توانمندی در تولید انگور و محصولات دامی چون گوشت و مرغ است.۶۵ درصد انگور استان و ۷ درصد انگور کشور در این شهرستان تولید می شود.بیش از ۲۶۰ هزار تن انگور سالانه در ملکان حاصل می شود و ۸۵درصد این محصولات فرآوری شده و تنها ۱۵درصد آن به مصرف داخلی می رسد بیش از ۸۰ درصد کشمش تولیدی ملکان صادر میشود.علی رغم صادرات اکثر تولیدات انگور ملکان ٰ، این صادرات از گمرک های مختلف کشور صورت می گیرد.
افت کیفیت کشمش ملکان در مسیر صادرات
یکی از فعالان تجاری ملکان بمی گوید:‌انگوری که در باغات ملکان چیده شده و در کارگاه های فراوری این شهرستان به کشمش مبدل میشود باانتقال به انبارهای تبریز و تهران دچار افت کیفیت شده و در مسیر صادرات ضربه می بیند.
محمود صداقت که دفتری در خیابان دارایی برای خرید و فروش انگور ملکان تدارک دیده ادامه می دهد: اگر این دفاتر در ملکان فعال بوده و امکان صادرات مستقیم از پایانه صادراتی این شهر فراهم شود، افت کیفیت کمتر گریبان گیر محصول کشمش می شود.
وی بیان می کند: کشمش های ملکان برای نگهداری با آب و هوای این منطقه سازگاری بیشتری دارد و در صورتی که همه فرایند تولید تا صادرات در این شهر انجام شود علاوه بر حفظ کیفیت محصول ،‌زمینه اشتغال بیشتر جوانان ملکانی فراهم می شود. متاسفانه علی رغم وعده مسئولان و وجود زیر ساختهای مناسب پایانه صادراتی ملکان به مرحله اجرا نرسیده اما در شهرهای اطراف این پایانه ایجاد شده است.
توسعه صادرات انگور ملکان زمینه ساز اشتغال
دبیر کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید استان می گوید:‌یکی از قطب های کشاورزی کشور، آذربایجان شرقی است.محصولاتی چون انگور، سیب، زردآلود و گندم و غیره در آن تولید می شود.با فعال شدن
واحدهای فراوری و صادرات انگور ملکان زنجیره این محصول نهایی میشود.در همین زمینه توسعه صادرات پایانه های شهرستانی از سوی مسئولان ارشد استانی دنبال میشود.
سخاوت خیرخواه عنوان می کند :احداث پایانه صادراتی در شهرستان‌ها از جمله ملکان از مصوبات ستاد اقتصاد مقاومتی استان است در این میان ساز و کارهای قانونی متعددی باید در نظر گرفته شود که در صورت طولانی کردن روند اداری می تواند موجب اخلال در صادرات شهرستانی نیز شود.
وی ادامه می دهد:‌با راه اندازی این پایانه واحدهای تولیدی و فراوری نیز به نوبه خود آغاز به کار کرده و زمینه برای ایجاد اشتغال بیشتر فراهم میشود. ضمن اینکه دست دلالان از این روند نیز کوتاه میشود.
پایانه صادراتی ملکان در پیچ و خم اداری
قائم مقام سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی می گوید: عمده بازارهای هدف کالاهای صادراتی استان آذربایجان شرقی شامل جمهوری آذربایجان، عراق، ارمنستان، ترکیه، افغانستان، ایتالیا، گرجستان، پاکستان، روسیه و ترکمنستان است که افزایش صادرات به این کشورها می تواند بسیاری از مشکلات اقتصادی استان را مرتفع کرده و بیکاری در استان و از جمله ملکان را با افزایش مشاغل وابسته به صنوف صادراتی مانند کامیون دارها ، عوامل ترانزیت و کارگران ، وانت بارها و دیگر صنوف کاهش دهد.
«غلامعلی راستی» به آخرین وضعیت تصویب پایانه صادراتی ملکان اشاره کرده و ادامه می دهد: با وجود گذشت چند ماه از ارسال پرونده پایانه صادراتی ملکان فعلا مصوبه ای از سوی ستاد اقتصاد مقاومتی استان در این زمینه صادر نشده است. ایجاد پایانه صادراتی در ملکان می تواند بسیاری از موانعی که بر سر راه صادرکنندگان است، رفع کند. پایانه صادراتی منجر می شود صادرات به صورت مستقیم انجام شده و مراحل گمرکی نیز در پایانه اجرایی شود.
وی با بیان اینکه مزیتهای بسیاری برای فعالیت پایانه صادراتی وجود دارد ، خاطرنشان می کند:‌یکی از این مزیتها کاهش سودجویی واسطه ها و دیگری جلوگیری از خراب شدن محصولی مانند کشمش است. در آخرین مرحله از صادرات بسته بندی های لازم صورت می گیرد که هرچه این بسته بندی به مبداء نزدیکتر باشد کشمش تولیدی کمتر صدمه می بیند. در حال حاضر نیز فعالان تجاری و کشاورزان ملکانی می توانند از پایانه های نزدیکتر مانند پایانه سهلان استفاده کنند.