محصـولات صنعتـی، معدنــی و کشــاورزی شهرســتان بستان‌آباد جــزو ظرفیت‌های عالی این شهرستان به شمار می رود و در واقع به نوعی می‌تواننــد زمینه‌هــای مناســب بــرای تولیــد و عرضــه کالاهــای صنعتــی و معدنــی همچنیــن محصــولات کشــاورزی را فراهــم کننــد.

به گزارش پایگاه خبری،تحلیلی صنعـتیـمیـز به نقل از فارس، ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در مناطق مختلف کشورمان بیشتر در راستای قابلیت‌ها و ظرفیت‌های هر منطقه به منظور پشتیبانی از فعالیت‌های اقتصادی و برقراری ارتباط تجاری بین‌المللی و تحرک در اقتصاد منطقه‌ای و تولید و پردازش کالا، انتقال فناوری، صادرات محصولات غیرنفتی، ایجاد اشتغال مولد و جلب و تشویق سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، ترانزیت و انتقال کالا ب‌ وجود می‌آید.

 بر این اساس برخی شهرستان‌های استان آذربایجان‌شرقی به‌خاطر داشتن برخی امتیازات، زیرساخت‌ها، شرایط و شاخص‌های لازم برای ایجاد ﻣﻨﺎﻃﻖ وﯾﮋه اﻗﺘﺼﺎدﯼ، استعداد و توان لازم را برای تحقق اهداف مذکور را دارند که شهرستان بستان‌آباد یکی از این مناطق است.

بعضـی از مناطـق بـه دلیـل داشـتن اسـتعدادهای بالقـوه از جملـه موقعیـت خـاص جغرافیایــی و یــا داشــتن برخــی مزیت‌هــای نســبی، مکان‌هــای ویــژه‌ای تلقــی شــده و می‌تواننـد به‌عنـوان مناطـق ویـژه اقتصـادی مطـرح شـوند.

به باور کارشناسان این حوزه، در ایـن مناطـق بـا ایجـاد مزیت‌هــای رقابتــی زمینــه بــرای فعالیت‌هــای واحدهــای اقتصــادی در بازارهــای جهانــی مهیــا می‌شود. بــرای ایــن مناطــق از نظــر قانونــی به‌ویــژه بــرای توســعه صـادرات تسـهیلاتی فراهـم می‌شـود کـه در صـورت انتخـاب مناسـب و صحیـح، ایـن مناطـق می‌تواننـد فضـای بسـیار مناسـبی را بـرای صـادرات تولیدات مختلـف صنعتی، کشـاورزی و… ایجـاد کرده و در جـذب عوامـل سـرمایه نقـش بـارزی را ایفـا کننـد.

چشم‌انداز ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در بستان‌آباد

 بنابراین، از آنجایی که آزادراه تبریز به سمت میانه به‌عنوان محور توسعه بخش صنعت استان در نظر گرفته شده است، راه‌اندازی منطقه ویژه اقتصادی در بستان‌آباد که در این مسیر قرار گرفته، ضروری به نظر می‌رسد.

در هر صورت شهرستان بستان‌آباد با ۲ هزار و ۷۹۵ کیلومتر مربع وسعت در ۴۵ کیلومتری تبریز مرکز استان آذربایجان‌شرقی واقع شده و طبق آخرین تقسیمات کشوری دارای دو بخش به نام‌های مرکزی و تیکمه‌داش، ۹ دهستان و ۱۸۸ آبادی است.

در واقع شهرســتان بســتان‌آباد از نظــر جغرافیایــی در مســیر جــاده ترانزیــت واقــع شــده، به طـوریکـه در حال حاضر بـه‌دلیـل نزدیکی به مرکز استان و به‌ویژه بازارهـای مصـرف از موقعیـت ممتـازی برخــوردار بــوده و تولیــدات مربــوط بــه کارخانجــات صنعتــی، معــادن و محصــولات کشـاورزی شهرسـتان در مـدت اندکـی قابـل عرضـه بـه بازارهـای مصـرف است.

افزون بر آنچه گفته شد، همچنین در این شهرستان به‌علت واقـع شـدن انواع کارخانجـات صنعتـی در بخش‌هـای مختلـف معدنـی، فلـزی، کاشـی و سـرامیک، صنایـع غذایـی و … همچنین وجـود چندین شـهرک صنعتی در بستان‌آباد، شـهرک صنعتـی عالی‌نسـب و ناحیـه صنعتـی تیکمـه‌داش بـه وسعت نزدیک ۴۰۰ هکتـار کـه هرکـدام دارای زیرســاخت‌های لازم نیز هستـند، شهرســتان بستان‌آباد را به‌عنــوان یک قطــب صنعتــی در غــرب کشــور تبدیــل کرده اســت.

سایه روشن منطقه ویژه اقتصادی بستان‌آباد

 بر این اساس، محصــولات صنایــع شــهرک‌های مذکـور عـلاوه بـر عرضه در داخـل کشـور در بازارهـای سـایر کشـورها نیز قابـل عرضه هستند. همچنیـن این شهرسـتان بـه‌دلیـل داشـتن منابـع خـدادادی اعـم از ذخایـر و منابـع طبیعــی از وضعیــت مناســبی برخــوردار است به طــوریکــه معــادن پوکــه، سـنگ‌های پرلیـت، لاشـه و مالـون از مهم‌تریـن معـادن شهرسـتان بـه‌شـمار مـی‌رود.

از سویی، شهرسـتان بستان‌آباد از حیـث داشـتن معـادن و معـادن فعـال رتبـه اول اسـتان را دارا بـوده و مواد اسـتخراجی عمـده اسـتان نیز از معـادن این شهرسـتان صـورت می‌پذیـرد.

در حقیقت این شهرستان در بخش صنعت و معدن دارای ظرفیت‌ها و مزیت‌های زیادی بوده که از جمله آنها می‌توان به‌وجود زیرساخت‌های ارتباطی، نیروی متخصص و با تجربه صنعتی، امکان دسترسی به فناوری‌های خاص، دسترسی به نهاده‌های تولید، مواد اولیه، انرژی و بازارهای داخلی، ارتقای کیفیت و کمیت تولید، امکان سـرمایه‌گذاری در اکتشـاف و بهره‌برداری فلزات پایه و عناصر کمیاب معدنی و وجود زیرسـاخت‌های صنعتی مناسـب و ضـرورت بهره‌وری از سـرمایه‌گذاری‌ها اشاره کرد.

بستان‌آباد در تراز منطقه ویژه اقتصادی

در هر حال به عقیده فعالان عرصه اقتصادی و کشاورزی، وجـود منابـع آبـی مطمئن و شـرایط اقلیمـی معتدل در شهرسـتان نیز موجب رونـق محصولات کشـاورزی به‌ویـژه محصولاتـی ماننـد سـیب‌زمینی، هویـج و خیـار در منطقه را سـبب شـده اسـت کـه ایـن محصـولات عـلاوه بر تأمیـن بازارهـای داخلـی بـه بازارهـای خارج از اسـتان نیـز قابـل عرضـه بـوده و ایـن موضـوع فرصـت بزرگـی بـرای ایجـاد صنایـع تبدیلـی محصـولات فـوق را فراهـم کرده اسـت.

بدون شک محصــولات صنعتــی، معدنــی و کشــاورزی شهرســتان بستان‌آباد جــزو ظرفیت‌های عالی این شهرستان به‌شمار می‌رود و در واقع به نوعی می‌تواننــد زمینه‌هــای مناســب بــرای تولیــد و عرضــه کالاهــای صنعتــی و معدنــی همچنیــن محصــولات کشــاورزی را فراهــم کنند.

پرواضــح اســت کــه وجــود امکانــات یادشــده می‌تواننــد عــلاوه بــر ایجــاد بســتر مناســب اقتصــادی در شهرســتان، شــرایط لازم بــرای اشــتغال نیــروی انســانی جویــای کار را فراهــم آورده و در کاهــش میــزان بیــکاری شهرســتان هم نقش‌آفرین باشند.

چتر منطقه ویژه اقتصادی بر فراز بستان‌آباد

به هر حال برای رسیدن به اهدافی چون استقرار صنایع جدید و تکنولوژی‌های روز، ایجاد اشتغال و ارزش افزوده در این شهرستان اجرای راهبردهای دیگری از جمله ایجاد منطقه ویژه اقتصادی، حمایت از سرمایه‌گذاری در بخش‌های صنعت و کشاورزی، تولید محصولات سالم، کیفی و رقابت‌پذیر و توسعه صنایع با رویکرد صادراتی ضروری است.

با این وجود برای راه‌انــدازی منطقــه ویــژه اقتصــادی بسـتان‌آباد اجرای دیگر سیاست‌های کلانی همچون افزایش نظارت بر تولید و توزیع، تسهیل فعالیت در حوزه محصولات سالم کیفی و رقابتی، ارتقای مهارت‌های صادرات تجاری، به‌روزرسانی تجهیزات فرآوری، آموزش‌های کاربردی در خصوص صنایع و معادن، ارتقاء کیفیت کالاها و محصولات تولیدی، افزایش سرمایه‌گذاری‌ها، استقرار فناوری‌های پیشرفته، افزایش واحدهای تولیدی به  ۲۵۰ واحد، تولید سالانه بیش از ۱۲۰ هزار تن محصول هویج، تولید سالانه حدود ۱۰۰ هزار تن محصول سیب‌زمینی، فرآوری سالانه ۴۰ هزار مکعب پوکه معدنی، فرآوری سالانه ۳۰ هزار تن سنگ معدنی، افزایش شاغلان کارگاه‌های صنعتی به ۲۰ هزار نفر و … حیاتی و تعیین‌کننده است.

فرصت‌سوزی رونق توسعه اقتصادی شهرستان‌ها

کوتاه سخن اینکه کارشناسان ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در هر منطقه را به‌عنوان «محرکه» در جهت تشویق صادرات صنعتی با رویکرد  تسهیل در امر واردات و صادرات کالا، حمایت از صنعت داخلی، جذب سرمایه‌های خارجی، ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، کسب درآمد ارزی و افزایش صادرات، دستیابی به فناوری پیشرفته، جذب نقدینگی سرگردان داخلی و کمک به مهار تورم و محرومیت‌زدایی بیان می‌کنند.

با این وجود با توجه به این مزیت‌ها که به برخی از آنها اشاره شد، با مصوبه مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۸۹ بر ایجاد چهار منطقه ویژه اقتصادی سهلان در تبریز و سه شهرستان دیگر شامل مراغه، سراب و بستان‌آباد در استان آذربایجان‌شرقی اشاره شده است که جز منطقه سهلان، سایر مناطق ویژه به دلیل برخی مشکلات از جمله تغییر کاربری اراضی همچنان منتظر بهره‌برداری و عملیاتی شدن نهایی هستند.