به گزارش صنعتیمیز ، نخستین كارخانه چرمسازی ایران در سال ۱۳۰۸ شمسی در تبریز ایجاد شد. كمكم با رونق چرمسازی كارخانههای زیادی نیز در سایر شهرهای ایران چون تهران، اصفهان و شیراز به وجود آمد. از سال ۱۳۴۰ تولید چرم در تبریز بسیار رونق گرفت و تا کنون نیز این هنر، صنعت ارزشمند چرخ اقتصاد بسیاری از صنعتگران این حوزه را میچرخاند.در حال حاضر مردمان این دیار یك قرن است كه به كار تولید و صادرات كفش و چرم مشغول هستند. در گذشته این صنعت به قدری در این سرزمین رونق یافته بود كه شغل اصلی بسیاری از مردم چرمسازی بود. بهطوری كه برخی چنان در چرمسازی به شهرت میرسیدند كه نام خانوادگی دباغی را برای خود بر میگزیدند. اكنون چرمسازان و تولیدكنندگان چرم در استان و تبریز با مشكلات زیادی مواجه هستند. مشكلاتی چون كمبود پوست خام، مالیات و عوارض زیاد و واردات بیرویه چرم و كفش از سایر كشورها مانعی اصلی بر سر راه رونق این صنعت است.
تعطیلی ۴۰درصد از واحدهای تولیدی
رئیس انجمن چرم استان و مدیرعامل شهرك صنعتی چرمسازان چرمشهر تبریز در گفتوگو با همشهری اظهار میكند: اكنون صادرات چرم تبریز كاهش یافته و مشكل اساسی با قاچاق چرم از كشورهای اطراف به استان وجود دارد. به گفته «مهدی امینی» دولت تركیه برای حمایت از تولیدكنندگان چرم خود، وام با سود ۴درصد برای خرید تكنولوژیهای نو و پیشرفته چرم پرداخت كرد. اما در ایران به فعالان داخلی چرم وام با بهره ۲۴درصد پرداخت شد و صنعتگران به وسیله این وام به ناچار دستگاههای كهنه خارجی خریداری کردند.اگر تكنولوژی مناسب در دسترس نباشد، كیفیت كالا پایین میآید، در نتیجه قادر به رقابت با كالای خارجی نخواهیم بود. وی خاطرنشان میكند: مشكل نبود پوست خام مناسب در استان و كشور یک مشکل اساسی است. چرا كه پوست دامها بعد از كشتارگاه به دست دلالان میافتد. از آنجایی كه آنها هم شیوه درست نگهداری از پوست را نمیدانند، پوست آسیب میبیند و قابل بهرهبرداری و صادرات نیست. به گفته وی اجازه واردات پوست از ارمنستان نیز به چرمسازان استان داده نمیشود و در نتیجه فعالان چرم با كمبود پوست خام در استان مواجه هستند. رئیس انجمن چرم استان بیان میكند: رونق چرمسازی وابستگی زیادی به مواد اولیه دارد، مواد اولیه نیز که به طور معمول از كشورهای هلند و تركیه وارد میشود مشمول تعرفههای گمرکی زیادی است که تجار را از وارد كردن آن منصرف یا مجبور به استفاده از مواد نامرغوب میکند. این موضوع كاهش قدرت رقابت در بازارهای داخلی و خارجی را در پی دارد.
فعالیت ۳۶۰واحد چرمسازی در شهرک صنعتی
امینی تأكید میكند: در شهرك چرم استان كه نخستین شهرك خصوصی كشور است، ۳۶۰ واحد چرمسازی وجود دارد که در آنها برای ۴ هزار نفر اشتغال ایجاد شده است. البته به دلیل مشكلات زیاد، ۴۰درصد این واحدها تعطیل و ۳۰درصد آنها نیمه فعال شده و در حال حاضر ۳۰درصد این واحدها فعالیت میكنند. این در حالی است كه اگر از این واحدها حمایت شود، برای ۷ هزار نفر اشتغال مستقیم ایجاد میشود. وی معتقد است که دولت باید برای فعالیت دوباره واحدهای تعطیل شده اقدامات اساسی در دستور کار خود قرار دهد. همچنین برای بازسازی تصفیهخانههای سهگانه چرمسازی استان، نیاز به همت ویژه مسئولان است.
نبود پوست خام، سد راه رقابت چرمسازان
رئیس اتحادیه تولیدكنندگان چرم استان نیز در گفتوگو با همشهری اظهار میكند: اساسیترین مشكل صنعت چرم استان، محدودیت واردات پوست خام از سایر كشورهاست. «مسعود بنابیان» میگوید: بروكراسیهای اداری مانع واردات پوست مورد نیاز به استان میشود. به همین دلیل در ایران و استان قیمت تمام شده چرم بیشتر از سایر كشورهاست. به دلیل كمبود پوست خام و بالا بودن قیمت تمام شده بازار صنعت چرم و كفش دچار ضعف اقتصادی میشود. وی ادامه میدهد: از طرفی سودهای بانکی بسیار زیاد است و یک صنعتگر توان بازپرداخت آن را عملا ندارد. این در حالی است كه در كشورهایی چون ایتالیا و تركیه بهرههای بانكی برای كسانی كه با چرم سر و كار دارند،۵ تا ۵/۲ درصد است. رئیس اتحادیه تولیدكنندگان چرم استان بیان میكند: دولت باید بستری مناسب برای واردات پوست خام به كشور فراهم كند و مجوزی براساس پروتكلهای بینالمللی صادر كند.
کمبود نیروی آموزش دیده
بنابیان خاطرنشان میكند: نبود نیروی آموزش دیده در صنعت چرم نیز یكی دیگر از مشكلات اساسی است. هیچ مركز و هنرستانی نیروهای متخصص برای صنعت چرم آموزش نمیدهد. صادرات چرم استان در مقایسه با سالهای قبل بسیار كاهش یافته و نزدیك به صفر شده است. البته برای حل معضل نبود مجوز برای واردات پوست، از طریق سازمان صنعت، معدن و تجارت استان با اداره کل دامپزشكی استان در حال مكاتبه هستیم، اما تاكنون به نتیجهای نرسیدهایم. وی متذكر میشود: به دلیل مشكلاتی چون نبود پوست خام وكهنه بودن تكنولوژیهای چرم سازی، اكنون فقط ۳۰درصد از واحدهای تولیدی فعال هستند.
المیرا جلیلی